Śladami historii – z wizytą w Karpackiej Troi

Od dłuższego czasu myśleliśmy o wizycie w Skansenie Archeologicznym Karpacka Troja, znajdującym się w Trzcinicy, niedaleko Jasła w województwie podkarpackim. Powstanie kompleksu możliwe było dzięki wsparciu finansowemu udzielonemu Muzeum Podkarpackiemu w Krośnie przez Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego w ramach projektu „Skansen Archeologiczny Karpacka Troja w Trzcinicy – atrakcją turystyczną regionu”. Budowa Karpackiej Troi rozpoczęła się w 2007 r. i trwała 2 lata. Zaskakuje rozległość terenu i szereg atrakcji, jakie zostały tu przygotowane, zarówno dla najmłodszych, jak i starszych turystów.

Skansen Archeologiczny Karpacka Troja jest jednym z oddziałów Muzeum Podkarpackiego w Krośnie. Jego pomysłodawcą jest Jan Gancarski – dyrektor Muzeum Podkarpackiego. Prace wykopaliskowe na terenie skansenu prowadzone były od 1991 r. Liczba odkrytych znalezisk jest imponująca – znaleziono tu ponad 160 tys. naczyń, wyrobów z ceramiki, krzemienia, kamienia, kości, rogu, brązu oraz żelaza, z czego znaczna część z nich jest unikatowa. Trudno więc dziwić się, że miejsce to należy do najważniejszych stanowisk archeologicznych w Polsce o wyjątkowym znaczeniu dla poznania pradziejów całej Europy Środkowo-Wschodniej. Na terenie Trzcinicy odkryto najstarsze z poznanych dotąd osad obronnych na terenie Polski. 

Znajduje się tu m.in. nowoczesny pawilon wystawowy z przestrzenną salą ekspozycyjną, w której poczuć można prawdziwego ducha historii. To właśnie od poznania ekspozycji rozpoczęliśmy nasze zwiedzanie. Jeśli lubicie takie klimaty, to muzeum Was na pewno pozytywnie zaskoczy. 

Ekspozycja przedstawia zawody, jakimi trudnili się ówcześni mieszkańcy grodów, zwierzęta, które zamieszkiwały te tereny, a także narzędzia i przedmioty użyteczne. Nas zaskoczyły niemal idealne odwzorowania mieszkańców grodów – wyglądają aż nadto prawdziwie! 

Trzcinica jest miejscem, gdzie odkryto jedną z pierwszych silnie ufortyfikowanych osad znanych z terenu Polski, która powstała w początkach epoki brązu, ponad 4000 lat temu. Na terenie parku archeologicznego zlokalizowane są rekonstrukcje wioski otomańskiej z początków epoki brązu oraz słowiańskiej z wczesnego średniowiecza.

Ślady osady zakarpackiej kultury Otomani—Füzesabony odznaczają się silnymi wpływami wielkich cywilizacji basenu Morza Śródziemnego, a także od północy znad Bałtyku. Osada datowana jest na okres 1650-1350 p.n.e. Ludność ta charakteryzowała się wysokim poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego. Budowano domy o konstrukcji słupowej lub zrębowej. W osadach nie brakowało licznych warsztatów produkcyjnych, w których gromadzono złoża złotej biżuterii, wyrobów z brązu, bursztynu, a także broni i różnych wyrobów z kości i rogu. Ludność wyspecjalizowała się w zdobieniach i ornamentyce, którą umieszczała na wyrobach ceramicznych. Ranga tego odkrycia oraz wpływy środkowo-europejskie były tak duże, że osadę  postanowiono nazwać Karpacką Troją.

Ponad 2000 lat później, po upadku Karpackiej Troi teren obecnej Trzcinicy zasiedlili Słowianie, którzy wznieśli ogromny gród, otoczony wałami obronnymi, które do dziś w niektórych miejscach sięgają 10 m wysokości. Gród funkcjonował w latach 770-1030 r. n.e. Słowianie pozostawili po sobie kilkadziesiąt tysięcy zabytków.

Na terenie grodziska zrekonstruowanych zostało ponad 150 m wałów obronnych, 2 bramy prowadzące do grodu (z epoki brązu i wczesnego średniowiecza) oraz 6 chat.

W skansenie organizowane są imprezy tematyczne, przybliżające historię ludzkości. Zwiedzający mogą zobaczyć w jaki sposób funkcjonowały dawne wioski, a także obejrzeć  inscenizacje, strzelać z łuku oraz poznać uzbrojenie i dawne stroje. My co prawda na taki pokaz nie trafiliśmy, ale wszystko przed nami…

Na terenie grodziska znajdziecie także wieżę widokową, której wysokość sięga 30 m. Z tarasu rozciąga się widok na Jasło, grodzisko oraz Beskid Niski. Przy dobrej pogodzie wygląda to naprawdę imponująco. 

Jakże miło spacerowało się po miejscu tak mocno naszpikowanym historią i pamiątkami z przeszłości i to nie byle jakiej, bo niektóre eksponaty pochodzą jeszcze z epoki brązu! Karpacka Troja to miejsce szczególne, w którym znajdziecie ślady dawnych kultur i osad. Miejsce, w którym łatwo zobrazować sobie życie w dawnych epokach, by jednocześnie zobaczyć jak zmieniło się ono na przestrzeni wieków. I chociaż wiele nas łączy, to jednak cieszę się z obecnych zdobyczy technologicznych. 

Karpacka Troja czynna jest od wtorku do niedzieli. Za zwiedzanie wystawy stałej, parku archeologicznego i grodziska + wejście na wieżę widokową należy uiścić opłatę w wysokości 20 zł oraz 13 zł za bilet ulgowy.

Reklama