Vlkolínec – żywy skansen pośród słowackich wzgórz

Vlkolínec, to miejsce niezwykłe pod wieloma względami. Po pierwsze, choć przypomina skansen, to mieszkają tu ludzie. Po drugie, wpisany jest na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Nie bez powodu, ponieważ wieś, którą poraz pierwszy wspomniano w 1376 r., jako jedyna w całej Słowacji posiada wyłącznie starą zabudowę. To unikalny zespół zabudowań ludowych. Co istotne, jest to także najlepiej zachowana osada w całym Łuku Karpackim. Niegdyś zamieszkiwana była przez drwali, pasterzy i rolników.

W Vlkolíncu zachowała się pierwotna architektura i struktura górskiej osady. Drewniane domy z bali, które wyrosły obok tutejszego potoku, wznoszą się na pochyłym terenie Wielkiej Fatry, poniżej wzgórza Sidorowo. W okolicach nie brakuje pól, łąk oraz lasów. Vlkolinec administracyjne stanowi część miasta Rużomberk.

Żeby znaleźć się w Vlkolincu, należy pokonać wąską dróżkę wznoszącą się ku górze. Wejście na teren osady jest płatne (4 euro za osobę dorosłą, 2 euro za dziecko). Dodatkowo korzystając z parkingu należy uiścić opłatę 2 euro.

Ta górska wioska położona w północnej części Słowacji, wygląda bardzo autentycznie z całą swoją zabudową.

Domy z bali zbudowane są w klasycznym stylu liptowskim z ciosanych pni drzew iglastych ułożonych na kamiennym fundamencie. Dachy domów pokryte są gontem drewnianym, gdyż niegdyś drewno było najbardziej dostępnym materiałem na pokrycia dachowe. 

Unikalną cechą Vlkolína jest to, że te drewniane domy są pokryte kolorową powłoką wapienną. 

Gdzieś pomiędzy budynkami pieje kogut. Gdzieindziej kot leniwie przechadza się ulicą.

Tu i ówdzie spotkać można kozy, króliki i inne zwierzęta.

Tradycyjna ludowa muzyka zaprasza do karczmy, w której spragnieni znajdą napitki, a głodni strawę.

Co prawda kawę parzy się tu w nowoczesnym ekspresie, ale miejsce przypomina o przeszłości.

Niektóre domy pozostają otwarte dla turystów, dzięki czemu można podglądnąć jak wyglądało niegdyś życie tutejszych mieszkańców.

Izby, które w niczym nie przypominają teraźniejszych, kiedyś gościły ludzi mających swoje prace, problemy, a także marzenia.

Typowym przykładem miejscowego domu jest dom rolnika – jedna z ekspozycji Muzeum Liptowa w Ružomberku.

Zbudowany w 1886 roku obiekt udostępniono zwiedzającym w roku 1991. Zachowany pierwotny podział budynku oraz wyposażenie jego wnętrza stanowi wierny obraz sposobu życia mieszkańców osady na końcu XIX i na początku XX w.

Klasyczne domy składają się z trzech pomieszczeń, przedpokoju, który służył za kuchnię, komory do przechowywania żywności i narzędzi oraz pomieszczenia, które służyło za przestrzeń mieszkalną do wszelkich zajęć, a także do spania dla całej rodziny. 

Jest tu szkoła, która poniekąd straszy swoją surowością.

W XVIII i XIX w. ludowa szkoła znajdowała się w drewnianym domu w środku wsi. W czasach monarchii austro-węgierskiej, wybudowano murowaną szkołę z jedną klasą z obowiązkowym wówczas 6-letnim nauczaniem. 

Jest kościół, remiza, w której stoją wozy strażackie. Są ludzie, którzy nadal tu mieszkają. Jest gwarno i prawdziwie.

Kościół znajduje się na wschodnim krańcu osady. Pierwotnie powstał jako kaplica przy drodze prowadzącej na cmentarz. Jest to jednonawowa budowla barokowo-klasycystyczna z prezbiterium i wieżą wbudowaną w fasadę. Co roku 5 sierpnia w święto Matki Bożej Śnieżnej w Vlkolíńcu odprawia się odpust pamiątkę o „cudownych” opadów śniegu w środku lata i ustaniu epidemii dżumy.

Dzwonnicę zbudowano w 1770 r., konstrukcja ścian jest zrębowa, ściany od zewnątrz pokryte są gontem, podobnie jak dach. Kiedyś służyła do ogłaszania czasu modlitwy. Dzwonnica dzwoniła trzy razy dziennie: rano, w porze lunchu i wieczorem, dzwoniono także w przypadku czyjejś śmierci.

Co czyni to miejsce wyjątkowym? Górzysty teren, otoczony łąkami i wzgórzami. Ta autentyczność sprawiła, że chętnie zrobilibyśmy sobie tu dłuższy przystanek.